Er zijn boeken die wil je eigenlijk niet uitlezen, zo goed. 13 uur van Deon Meyer is er zo een.

Het is de tweede politieroman over de Zuidafrikaanse eigenwijze politie-inspecteur – tijdens het verhaal krijgt hij een bevordering tot hoofdinspecteur – Bennie Griessel. En, zoals de titel al doet vermoeden, gaat het om één van zij werkdagen. En wat voor een. Om 05.37 uur gaat zijn telefoon: “We hebben een ... lichaam.” Het blijkt een blanke, jonge toeriste: keel doorgesneden. “Dat betekent problemen, media-aandacht, het circus van beschuldigingen van de misdaad die uit de hand loopt, veel mensen die een vinger in de pap willen hebben en ieder die alleen zijn eigen reet wil redden. Hij heeft geen zin meer in die dingen. Laat het alsjeblieft geen buitenlandse zijn, denkt hij. Want dan loopt het echt uit de hand.”

Griessel is nauwelijks ter plekke, of weer gaat zijn gsm: zelfde boodschap. Nu gaat het om een directeur van een platenmaatschappij. Thuis doodgeschoten door zijn vrouw: “Alexandra Barnard wordt met een kater en het moordwapen wakker langs haar dode man.” Ze ontkent alles.
Rachel Anderson, vriendin van het vermoorde meisje, is op de vlucht voor de moordenaars van haar vriendin. Beide blijken Amerikanen. Gevolg: politieke druk van buitenaf. En Griessel heeft het al moeilijk genoeg: hij moet jonge collega’s in de praktijk opleiden.  Bovendien staat hij staat 156 dagen droog, nadat zijn vrouw hem het huis heeft uitgeschopt “Je mag al honderzesenvijftig dagen droogstaan, je kunt het verleden niet uitwissen”). Zijn dochter is naar Londen vertrokken, zijn zoon wil muzikant worden en zelf is hij de nacht ervoor ontrouw geweest. Maar eigenlijk wil hij terug naar zijn vrouw Anna.

Maar met zijn collega’s Fransman Dekker (de nationaliteit van de zijn vader was het enige wat zijn moeder zich nog kon herinneren) en Vusumuzi ‘Vusi’ Ndabeni en Mabli Kaleni raakt Griessel verzeild een mistig web van intriges dat draait om veel geld verdienen en waarbij niet zo nauw wordt gekeken op een mensenleven.

Die achterliggende motieven zijn niet meteen duidelijk, “gezien de nationale sport ‘huur een kleurling in om het schietwerk te doen’. Of het steekwerk, met een mes natuurlijk. Drie of vier zaken alleen al afgelopen jaar. Het is een ziekte, een fokking epidemie. Alleen één klein probleempje. Je huurt geen mensen in om het te laten lijken of jij het hebt gedaan, in de gevleugelde woorden van rechercheur-hoofdinspecteur Bennie Griessel.”

13 uur, het tweede deel in de serie rond Griessel, is een in alle opzichten geslaagde thriller – terecht door Vrij Nederland gekozen tot ‘Thriller van het jaar’. De afgebakende tijdspanne en de daarin besloten gebeurtenissen zorgen voor veel vaart. Zonder dat dit ten koste gaat van de personages of de plot. Dat heeft Meyer allemaal prima voor elkaar. Hij toont zich met de boeken rond Bennie Griessel een waardige opvolger van James McClure die midden jaren zeventig de Zuidafrikaanse politieroman naar Europa bracht met Stoomvarken, het eerste deel van zijn serie rond Luitenant Tromp Kramer en sergant Mickey Zondi.

Eén van, zo niet de eerste, serie-poltieromans (deel 3, 7 Days, verscheen in 2011) die zich afspelen in Zuid-Afrika – al zette Karin Brynard met Moord op Huilwater eerder dat jaar ook al een goede stap in die richting.

 ‘Jissis’
Uitgever vermeldt voor in het boek dat er achterin een verklarend woordenlijstje is opgenomen (vaak kom je daar pas achteraf achter. Prima dus.).

De beste thriller van het jaar, volgens het altijd kritische Vrij Nederland. Winnaar van diverse Internationale prijzen. Lovende kritieken van onder andere Crimezone.nl. Het blijkt wel: 13 uur van Deon Meyer is hot! Waar is dat op gebaseerd? Zijn deze positieve recensies persoonlijke loftuitingen of malen ze met de stroom mee? 

In 13 uur worden twee zaken behandeld; zich beide afspelend in Kaapstad. Inspecteur Bennie Griessel is een legende binnen de Zuid-Afrikaanse politie en krijgt de dankbare taak om jonge politieagenten te begeleiden tijdens diverse onderzoeken. Een moordzaak dient zich aan als het lijk van een Amerikaanse rugzaktoeriste wordt gevonden. Haar vriendin is spoorloos verdwenen. Omdat het slachtoffer een toerist is, krijgt de zaak de hoogste prioriteit. Immers: het toerisme is de belangrijkste inkomstenbron voor Zuid-Afrika en een moord op een toerist kan het imago van het land ernstig beschadigen. De vermiste vriendin moet zo snel mogelijk opgespoord worden. Bennie Griessel en zijn team hebben slechts 13 uur om dit te bewerkstelligen. Alsof het allemaal nog niet genoeg is, wordt het levenloze lichaam gevonden van een bekende platenproducent. Hij is vermoord. Hoofdverdachte is zijn aan alcohol verslaafde en jaloerse vrouw. Maar wordt zij terecht als verdachte gezien? Of is er meer aan de hand? Dertien zenuwslopende uren om twee moorden en een vermissing op te lossen; een zware kluif, zelfs voor Bennie Griessel.

De eerste gedachte na het dichtslaan van het boek zal te maken hebben met de originele setting waarin het verhaal zich afspeelt. In een tijd waar de thrillermarkt overspoeld wordt met Scandinavische misdaad en Amerikaanse thrillerpulp, is het Zuid-Afrikaanse decor een zeer prettige afwisseling. Het Zuid-Afrikaanse landschap vervangt de kille vlaktes van Zweden; de stugge Noren worden ingeruild voor de opgewekte Afrikanen en de ‘knäckebröd-taal’ wordt ingewisseld voor het Zoeloe en Xhosa. De hoofdpersoon is wel een typische thrillerheld en zijn we al vaker tegengekomen: (ex-)alcoholist, relatieproblemen en eigenwijs. Het verschil is dat Bennie Griessel zich omringt met een aantal markante, typisch Zuid-Afrikaanse, bijfiguren. Dit zorgt voor een soort humor dat bij menigeen een grote glimlach tevoorschijn zal toveren.

Wellicht dat de goede beoordelingen en de triomfen voor het boek gebaseerd zijn op de variatie die het vormt in thrillerland, maar een echt ‘unique selling point’ heb ik niet kunnen vinden. De plot is sterk, maar niet van een dusdanig niveau dat het op een apart voetstuk kan worden geplaatst. De personages zijn boeiend, de actie is aanwezig en de spanning voelbaar. De tijdspanne van 13 uur leidt tot een flink tempo dat zich geleidelijk aan opbouwt en eindigt in een degelijke climax. Al met en al is 13 uur een goede thriller, maar niet meer dan dat!

13 uur luidt de titel van het nieuwe boek van de Zuid-Afrikaanse auteur Deon Meyer. Dertien uur uit het leven van politie-inspecteur Benny Griesel; dertien uur ook waarin hij een Amerikaanse rugzaktoeriste die in Kaapstad verdwenen is moet redden uit handen van haar achtervolgers. Tijdens die dertien neem neemt Meyer de lezer mee op een rollercoaster doorheen de Zuid-Afrikaanse stad. Een jonge Amerikaanse toeriste wordt met doorgesneden keel aangetroffen. Haar rugzak is verdwenen; haar vriendin spoorloos. Politici en politie vrezen een internationaal schandaal met kwalijke gevolgen voor het toerisme. Inspecteur Benny Griessel moet de jonge vrouw snel terug vinden. Het meisje heeft haar ouders laten weten dat ze leeft, maar achternagezeten wordt. En Kaapstad is groot. Intussen moet Meyer ook een moordzaak in de muziekwereld oplossen. En hij heeft ook zijn eigen zorgen. Zijn alcoholprobleem heeft zowel zijn huwelijk doen stranden als zijn carrière bij de politie doen verzanden. Het verhaal wordt nu eens vanuit het standpunt van het meisje, dan weer uit dat van Benny Griesel verteld. Spanning en vaart, sterke dialogen, aandacht voor de karaktertekening van de personages en inzicht in de maatschappelijke realiteit maken van 13 uur een topper in het genre.

Een turf van een boek. Kaapstad is de plaats des onheils. Twee moorden en een vermiste Amerikaanse rugzaktoeriste vormen de rode draad van het verhaal. Inspecteur Bennie Griessel heeft de leiding van het onderzoek, maar moet tevens de rol als "coach" (mentor) van jonge onderzoekers op zich nemen. Hij krijgt nauwelijks 13 uur de tijd om zijn missie tot een goed einde te brengen. Bennie, die zijn uiterste best doet om van de drank te kunnen blijven,wint al snel je sympathie. Deon Meyer beschrijft op een onbevooroordeelde wijze de huidige Zuid-Afrikaanse samenleving, messcherp. De plot is, totaal onverwacht,maar meesterlijk bedacht. Alle puzzelstukjes vallen mooi in elkaar. Mijn eerste boek van Meyer is meteen een schot in de roos. Mijn persoonlijk minpuntje is de opeenvolging van behoorlijk moeilijke Zuid-Afrikaanse namen, wat evenwel correct is binnen het verhaal. Ik hoop, dat Bennie Griessel in de boeken van Meyer nog lang mag leven!