Met Bekraste zielen zet Ellory (niet te verwarren met de Amerikaanse auteur James Ellroy) zijn reeks prachtige misdaadromans op hoog niveau voort. Dit vooraf.
Het verhaal zelf is even simpel als vanzelfsprekend van opzet. Twee halfbroers belandenm begin jaren zestig, na de moord op hun moeder in een Amerikaans weeshuis, lees: jeugdgevangenis want een van de vaders beging de moord op zijn vrouw en de appel valt nu eenmaal niet ver van de boom, nietwaar. Zo ging / gaat dat.
De twee tieners – één, Digger, met het gewelddadig karakter van zijn vader, de ander, Clay, zachter en aardiger – vallen in handen van een ontsnapte moordenaar. Digger verafgoodt hem en Clay wil er het liefste niets mee te maken hebben. Earl overlijdt bij een bankoverval maar niet voordat hij de politie ten onrechte Clay als pleger van alle geweldplegingen bestempelt. Clay vlucht, samen met de dochter van een van de slachtoffers en zich niet bewust van de klopjacht die op hem; Digger laat, geïnspireerd door Earl, een spoor van geweld en lijken achter. De politie verdenkt Clay en jaagt op hem met alle middelen – ‘hij hoeft niet te worden terechtgesteld’.

Briljante zet van Ellory, dus. Maar dat is niet het enige. In strak tempo en met fijne pen en scherpe waarnemingen en beschrijvingen doet hij het verhaal uit de doeken. Met uitputtende karakterbeschrijvingen van alle hoofd- en bijrollen, die ook allemaal mensen van vlees en bloed worden. Zonder dat het overdone wordt of stoort, maar uitsluitend dienend om het tragische drama van deze twee ‘bekraste zielen’ gedetailleerd uit te kunnen tekenen. Plus – en ook niet onbelangrijk – weet hij de spanning tot het laatste hoofdstuk vast te houden. Briljant  boek, aanrader. ****, weer.

Interview R.J. Ellory  /  7 februari 2013 

R.J. (“call me Roger”) Ellory is in het land om zijn meest recent vertaalde boek Bekraste zielen (vertaling van Bad Signs uit 2011) te promoten. Thrillerboek.nl sprak met hem, hierover onder meer.

Lastig te vinden welke opleiding Ellory heeft gedaan. Hij heeft meteen een uitgebreid antwoord klaar, met enkele persoonlijke onthullingen en een verbluffende gelijkenis met de hoofdpersonen in Bekraste zielen. “Mijn vader verdween voor ik werd geboren en mijn moeder stierf toen ik zeven jaar was. Ik heb verleden jaar pas ontdekt dat ik nog een broer had; aanvankelijk dacht ik zelfs dat we van verschillende vaders waren, maar dat is niet zo. Wel bleek ik later ook nog een jongere broer te hebben, die wel van een andere vader afstamt. Dat was wel een verrassing”, aldus Ellory. “Toen ik Bad Signs schreef was ik hier niet van op de hoogte. Je ziet: Life imitates art.”

“Ik ben dus eerste opgevoed door mijn moeder en mijn grootmoeder, die ik enkele keren per jaar opzocht als ik met verlof uit het weeshuis mocht. Daar bleef ik tot mijn zestiende en heb toen een jaar naar art-college gevolgd, maar dat was het niet. Daarna kwam ik in de problemen, om het zo maar te zeggen, onder meer door drugsgebruik en dat eindigde in een celstraf van drie maanden. Toen dat achter de rug was, heb ik twintig jaar in de verslaafdenzorg gewerkt tot ik van mijn schrijven kon leven, een jaar of vier geleden. Ik heb me dus al mijn hele leven beziggehouden met beschadigde mensen”, lacht de openhartige Brit.

Spotvogel
Als jongeling las Ellory natuurlijk Engelse klassieke schrijvers, maar op zijn dertiende krijgt hij To Kill a Mockingbird (uit 1960, en vertaald als Spaar de spotvogel) van Harper Lee onder ogen: “That blew me away. Vanaf die tijd voelde ik me aangetrokken tot schrijvers als Hemmingway, Steinbeck en vooral Truman Capote, mijn favoriete Amerikaanse auteur. Tegelijkertijd maakte ik bij mijn grootmoeder kennis met de films uit de Hollywood-noir traditie, met als absolute favoriet Alfred Hitchcock. Het meest trof me daarin de fantastische dialogen en het altijd sterke script. Met andere woorden: briljante storytelling. Dat vormde mij in mijn tienerjaren naast natuurlijk de Amerikaanse tv-series uit die tijd als Kojak, Hawaï Five-O en dergelijke.”

“Dat beeld van Amerika trok mij, als romantic escapist wat ik in wezen ben, natuurlijk erg aan. En toen ik als twintiger zelf begon met schrijven was ik al mateloos geïntrigeerd door zaken als Watergate, de infiltratie van de samenleving door de maffia, de moord op de Kennedy’s, dat trok me mateloos aan. Voor een beginnend auteur natuurlijk helemaal fout: je moet schrijven over de streek die je kent en waar je thuis voelt, niet over wat je interesseert. Dat laatste deed ik dus en doe ik nog steeds. Uiteindelijk heeft dat goed uitgepakt.”

Rode lijn
Ellory erkent dat de rode lijn door zijn boeken tot nu wordt gevormd door de zaken die hem ook als mens interesseren en bezighouden, namelijk de ‘grote vragen des levens’. “Ik lees veel over filosofie om te begrijpen wat ons mensen drijft en waar we zelf invloed op kunnen uitoefenen. Of niet. En natuurlijk de waarom-vragen: waarom gebeurt dit wel bij die persoon en reageert een ander in dezelfde situatie helemaal anders? De nature versus nurture-discussie (is bij de mens bij de geboorte alles al vastgelegd of wordt een persoonlijkheid bepaald door de omgeving waarin hij of zij opgroeit?) houdt me ook bezig. Dat vormde ook de aanleiding voor Bekraste zielen: twee personen die een onderlinge band hebben, krijgen te maken met een katalysator in de vorm van een persoon (in het boek is dat de ontsnapte moordenaar Earl) en/of een gebeurtenis. Als er al een autobiografisch element in mijn boeken zit, is het de link met die grote vragen.”

Nu hij het toch over de invulling van zijn schrijverschap heeft, geeft hij beginnende auteurs een advies. ”Ik werd eens gevraagd na te denken wat ik zou zeggen wanneer ik een beginnend auteur één advies mocht geven. Eigenlijk zijn er geen regels, maar ik denk dat je als beginnend schrijver geen erger boek kunt schrijven dan wat je denkt dat anderen willen lezen. Het boek dat je het beste kunt schrijven is dat dat je zelf wil lezen. Kies je eigen weg, dus.
En de misdaadroman geeft je de mogelijkheid zelf over alles te beschikken. Mij spreekt er erg in aan dat je in een verhaal gewone mensen in extreme of onverwachte situaties kunt plaatsen en dan te laten zien hoe de personages zich psychologisch ontwikkelen of hoe ze zich gedragen. Met andere woorden: To explore the human condition with all its highs en lows.”

En dat doet Ellory tot nu voortreffelijk in zijn boeken. Bekraste zielen is daar het zoveelste voorbeeld van. In het najaar verschijnt de vertaling van A Dark and Broken Heart, weer iets om naar uit te kijken.