‘Stockholm  Trilogie deel 1’ prijkt op het omslag van ‘Snel geld’, de eerste vertaalde thriller van de Zweed Jens Lapidus. Achterop een citaat dat refereert aan die andere succesvolle trilogie van de afgelopen tijd: de Millennium-trilogie van Stieg Larsson. Begrijpelijk van de uitgever, bedrieglijk voor de lezer. Maar toch hebben de beide trilogieën iets gemeen: kwaliteit – beide heren weten (wisten) waar een goede misdaadroman moet voldoen.

Waarom dan toch bedrieglijk? De aard van beide werken verschilt nogal. Larssons hanteert in zijn trilogie een ‘traditionele’ aanpak. De zoektocht van een journalist samen met een non-conformistische computer-hacker naar de duistere geheimen van een elite-familie. Met andere woorden: de eeuwige strijd van goed tegen kwaad.

Het boek van de Zweedse strafpleiter is echter een heel ander kopje thee. Geen sprake van goed tegen kwaad, maar eerder kwaad tegen kwaad, of liever gezegd heel erg kwaad versus minder erg kwaad.

Zijn citaten voor het begin van ‘Snel geld’ maken duidelijk waar Lapidus zijn meesterlijke mosterd haalt voor zijn beschrijving van de Stockholmse ‘betonjungle’: James Ellroy (‘It worked. It happened. It coheterd. He did it. He made white horst.’) en Dennis Lehane (‘I looked at him and nodded. “Tough day”, I said. He shrugged. “Me too,” he said and pulled onto the expressway.”).

Daarmee legt hij de lat hoog voor zichzelf, maar 429 pagina’s later weet je: hij is geslaagd in zijn eerste sprong. Het is natuurlijk het eerste deel van de trilogie, het tweede is inmiddels klaar, aan het derde wordt gewerkt. Of Lapidus zich in zijn trilogie beperkt tot het grote en kleine gribus van de onderwereld in de Zweedse hoofdstad is natuurlijk de vraag. Maar als hij het niveau van ‘Snel geld’ weet te handhaven, hebben we er een nieuwe Stieg Larrsen bij. Of moeten we liever zeggen: een Zweedse Ellroy? Ik denk het wel. Dat voorkomt verwarring en teleurstelling.

Jos van Cann